TAPISERIE

Gobeliny barwne - jednostronne tkaniny dekoracyjne służące do ozdoby ścian, przedstawiające sceny biblijne, z życia świętych, mitologii, historii starożytnej, romansów rycerskich, krajobrazy z roślinami i zwierzętami (tzw. werdiury), motywy heraldyczne. Wykonywane były na podstawie kartonów z projektami kompozycji, tworzyli je często znani malarze (np. Rafael, Rubens, Boucher). Tkane były na krośnie poziomym lub pionowym, splotem płóciennym, rzadziej rządkowym, z cienkiej wełny i jedwabiu, niekiedy z dodatkiem nici złotych lub srebrnych. Tapiserie znano już w starożytnym Egipcie (od czasów XVII dyn.), w Chinach (od 2. połowy II tysiąclecia p.n.e.), przed Kolumbem w Peru. W Europie tworzono je od XII w. w Niemczech i Francji. W XIV-XVIII w. głównymi ośrodkami wyrobu były: Paryż, Arras, Tournai, region Loary, Bruksela, Antwerpia, Brugia, Oudenaarde (Flandria), Florencja, Ferrara (od III tysiąclecia p.n.e.). W Polsce początkowo tapiserie były sprowadzane z innych krajów (np. arrasy wawelskie), zwano je arrasami lub szpalerami. Pierwsze manufaktury tapiserie powstały w 2. połowie XVI w. w Gdańsku, Wrocławiu, Brzegu, Legnicy. Słynne były manufaktury w Białej Podlaskiej, Koreliczach, Nieświeżu, Bieździatce. Tkaniny wykonywane w technice tapiserie używano też na obicia mebli, antependia i ornaty.